10.Eskondida, Çili
Çiliniň demirgazygyndaky Atakama çölündäki ESCONDIDA magdanynyň eýeçiligi BHP Billiton (57.5%), Rio Tinto (30%) we Mitsubishi tarapyndan ýolbaşçylyk edilýän bilelikdäki kärhanalar (12,5% birleşdirilen) arasynda bölünýär.Magdan 2016-njy ýylda dünýädäki mis önümçiliginiň 5 göterimini emele getirdi. Önümçilik soňky ýyllarda pese gaçyp başlady we BHP Billiton magdan käniniň peýdasy barada 2019-njy ýyldaky hasabatynda Eskondidadaky mis önümçiliginiň geçen maliýe ýylyndan 6 göterim aşaklap, 1,135-e ýetendigini aýtdy. million tonna, garaşylýan pese gaçmagy, sebäbi kompaniýanyň mis derejesiniň 12 göterim pese gaçjakdygyny çaklaýar.BHP 2018-nji ýylda magdanlarda ulanmak üçin ESCONDIDA süýjediji zawody açdy, soňra süýjediji iň ulusy.Zawod 2019-njy maliýe ýylynyň ahyryna çenli süýjedilen suw zawodyň suw sarp edişiniň 40 göterimini emele getirip, işini kem-kemden giňeldýär. 2020-nji ýylyň birinji ýarymynda gowşurylmagyna garaşylýan zawodyň giňelmegi başlandy. magdan käniniň ösüşine ep-esli täsir etdi.
Düşündiriş teksti:
Esasy mineral: Mis
Operator: BHP Billiton (BHP)
Başlamak: 1990
Productionyllyk önümçilik: 1,135 kiloton (2019)
09. Mir, Russiýa
Sibir degirmeni bir wagtlar öňki Sowet Soýuzynyň iň uly göwher känidi.Açyk çukur käniniň çuňlugy 525 metr, diametri 1,2 km.Earther ýüzündäki iň uly gazuw çukurlarynyň biri hasaplanýar we öňki Sowet göwher senagatynyň özenidir.Açyk çukur 1957-nji ýyldan 2001-nji ýyla çenli işledi, 2004-nji ýylda resmi taýdan ýapyldy, 2009-njy ýylda açyldy we ýer astyna geçirildi.2001-nji ýylda ýapylanda magdan 17 milliard dollarlyk gödek göwher öndürendigi aýdylýar.Häzirki wagtda Russiýanyň iň uly göwher kompaniýasy Alrosa tarapyndan dolandyrylýan Sibir fabrigi ýylda 2 000 kg göwher öndürýär, bu ýurduň göwher önümçiliginiň 95 göterimi we 2059-njy ýyla çenli dowam etmegine garaşylýar.
Düşündiriş teksti:
Esasy mineral: göwher
Operator: Alrosa
7 1957 başla
Productionyllyk önümçilik: 2000 kg
08. Boddington, Awstraliýa
BODDINGTON magdany Awstraliýanyň iň uly açyk çukur altyn känidir, 2009-njy ýylda gaýtadan işe başlanda meşhur super magdan (Feston açyk çukur) -dan ýokarydyr. Günbatar Awstraliýadaky Boddington we Maanfeng ýaşyl daş guşagyndaky altyn ýataklary adaty ýaşyl daş guşak görnüşli altyn ýataklarydyr.Newmont, Anglogoldashanti we Newcrest arasynda üç taraplaýyn bilelikdäki kärhanadan soň, Newmont 2009-njy ýylda AngloGold-da paý aldy we kompaniýanyň ýeke-täk eýesi we operatory boldy.Magdan mis sulfat hem öndürýär we 2011-nji ýylyň mart aýynda, bary-ýogy iki ýyl soň ilkinji 28.35 tonna altyn öndürdi.Newmont 2009-njy ýylda Burdington şäherinde tokaý uglerodynyň ofset taslamasyna başlady we Täze Günorta Uelsde we Günbatar Awstraliýada 800 000 at güýji nahal oturdyldy.Kompaniýa, bu agaçlaryň topragyň duzlulygyny we ýerli biodürlüligini gowulandyrmak bilen bir hatarda Awstraliýanyň Arassa Energetika Kanuny we Uglerod Oba hojalygy başlangyjyny goldamak bilen, 30-50 ýylyň dowamynda takmynan 300,000 tonna uglerodyň siňdiriljekdigini çaklaýar, taslama meýilnamasy gurluşykda aýratyn möhüm rol oýnady ýaşyl magdanlardan.
Düşündiriş teksti:
Esasy mineral: altyn
Operator: Newmont
Başlamak ： 1987
Productionyllyk önümçilik: 21,8 tonna
07. Kiruna, Şwesiýa
Şwesiýanyň Lapland şäherindäki KIRUNA magdany dünýädäki iň uly demir magdanydyr we Aurora Borealis-i görmek üçin gowy ýerleşýär.Magdan ilkinji gezek 1898-nji ýylda gazylyp alyndy we häzirki wagtda Şwesiýanyň magdançylyk kompaniýasy döwlet eýeçiligindäki luossavara-kiirunaara Aktiebolag (LKAB) tarapyndan dolandyrylýar.Kiruna demir magdanynyň ululygy Kiruna şäherini 2004-nji ýylda ýeriň çökmegine sebäp bolmak howpy sebäpli şäher merkezini göçürmek kararyna getirdi.Göçürmek 2014-nji ýylda başlandy we şäher merkezi 2022-nji ýylda gaýtadan gurlar. 2020-nji ýylyň maý aýynda magdan känleri sebäpli magdan käninde 4,9 ball ululykda ýer titremesi boldy.Magdan seýsmiki gözegçilik ulgamynyň ölçeglerine görä, merkeziň çuňlugy takmynan 1,1 km.
Düşündiriş teksti:
Esasy mineral: demir
Operator: LKAB
Başlamak ： 1989
Productionyllyk önümçiligi: 26,9 million tonna (2018)
06. Gyzyl it, ABŞ
Alýaskanyň Arktika sebitinde ýerleşýän Gyzyl it magdany dünýädäki iň uly sink känidir.Magdan gurşun we kümüş öndürýän Teck Resurslary tarapyndan dolandyrylýar.Dünýädäki sinkiň takmynan 10% -ini öndürýän magdanyň 2031-nji ýyla çenli işlemegine garaşylýar. Magdan daşky gurşawa ýetirýän täsiri sebäpli tankyt edildi we Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Daşky gurşawy goramak gullugynyň hasabatynda daşky gurşawa zäherli maddalaryň köpdügini aýdýar. ABŞ-daky desga.Alaskan kanuny arassalanan hapa suwlaryň derýa torlaryna akmagyna rugsat berýän hem bolsa, Tektronix 2016-njy ýylda Urik derýasynyň hapalanmagy sebäpli kazyýet işine çekildi.Şeýle-de bolsa, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Daşky gurşawy goramak gullugy Alýaskada golaýdaky Red Dog Creek we ICARUS derýalaryny iň hapa suwlaryň sanawyndan aýyrmaga rugsat berdi.
Düşündiriş teksti:
Esasy mineral: Sink
Operator: Çeşmeler
Başlamak ： 1989
Productionyllyk önümçilik: 515,200 tonna
Iş wagty: 22-nji fewral-22-nji fewral